Verslag inspiratiesessie Duurzame Filmproductie: 'We zullen het samen moeten doen'

Op 19 maart vond de tweede inspiratiesessie over duurzame filmproductie plaats in de ReadySet Studios in Amsterdam. Met een zeer hoge opkomst bleek dat de interesse voor duurzaamheid in het vakgebied alleen maar is toegenomen, met vooral de behoefte aan meer samenwerking. Dat men niet stil heeft gezeten sinds de eerste bijeenkomst, deelt Els Rientjes van Green Filmmaking in haar welkomstwoord: een aantal costume designers uit verschillende branches hebben de handen ineengeslagen en gaan het gemis van een gezamenlijk kledingdepot opvullen.

Virtual production

Samenwerking en efficiëntie waren ook de drijfveren voor de oprichters van ReadySet Studios, Idse Grotenhuis (Managing Director en Producer), Dennis Kleyn (VP/VFX designer) en Florian Legters (Production Designer). Ze verwonderden zich al lang over het gebrek aan samenwerking in de branche op het gebied van locaties. Nu bieden ze zelf de nieuwste mogelijkheden op het gebied van VP, niet als vervanging, maar als efficiënte aanvulling.

In een snelle masterclass bespreekt Dennis de mogelijkheden van een VP-shoot. Met een sterke game engine, het LED-scherm en een tracking systeem wordt een live achtergrond gecreëerd, waarbij de diepte en beweging van een locatie worden gesimuleerd. De achtergrond wordt live geüpdatet op basis van camerastandpunt en beweging. Dennis: "Je veinst een grotere wereld, omdat je door het scherm een hele 3D-wereld inkijkt."

Production Designer Florian Legters maakt het vervolgens concreet met een casestudy van Moresnet, een Vlaamse thrillerserie van Lompvis in coproductie met Pupkin. Een hybride vorm van een fysieke en virtuele set was volgens hem de beste methode om een grote set te bouwen met beperkte middelen. Florian: "Het scherm werd geïmplementeerd in de fysieke set. Zo had ieder department direct invloed op het creatieve proces, en gokte je niet meer op 'fix it in post.'" Het kostte wat overtuigingskracht om het productieontwerp zo vorm te geven, maar de recente selectie voor Canneseries mag getuigen dat hij gelijk had.

Florian onthult ook een nieuw initiatief, Total Reset, waarmee hij de huidige aanpak van decorontwerp drastisch wil herzien. Total Reset behelst zowel een fysieke plek waar bestaande decors worden opgeslagen als een innovatiehub voor onderzoek naar compleet nieuwe methoden en materialen voor de bouw van modulair decor. Ingebrachte objecten worden ook gescand tot digitale props die kunnen worden ingezet in VP. Reeds gemaakt decor wordt zo behouden en kan oneindig worden hergebruikt. Er valt vooral veel te winnen als er meer gedeeld kan worden over projecten in ontwikkeling, zodat men de krachten kan bundelen, aldus Florian.

Het idee komt nog meer tot leven wanneer het LED-scherm verandert in een levensgroot Leidseplein. Dit virtuele Leidseplein is gemaakt tijdens een scanpilot, een samenwerking met het Filmfonds en de Gemeente Amsterdam, waarbij bijna 50.000 foto's gemaakt werden. Het doel was om te kijken of locaties die veel gebruikt worden door filmcrews op een virtuele manier aangeboden kunnen worden. Op die manier verklein je de impact van opnames in de stad, en versimpel je tegelijkertijd het productieproces.

De hybride set in Rampvlucht

Vervolgens interviewt Els producente Sophie Slabbekoorn en Director of Photography Lourens Blok over hun serie Rampvlucht. Dit was de eerste productie die hier is gedraaid in een hybride set, die de Eerste en Tweede Kamer tot leven wekte. Dat gebeurde deels virtueel op basis van hires foto’s en deels met decor. Lourens: "Ik ben verbaasd over wat deze techniek heeft gebracht, je kan alles in camera doen."

Beperkingen hebben ze van tevoren afgesproken en getest. De meeste departementen vonden het prettig werken, omdat ze veel meer controle hadden dan op locatie en communicatielijntjes kort waren. Sophie: "Je weet aan de voorkant beter wat het gaat kosten. Het is niet goedkoop, maar als je er eenmaal staat dan ga je als een malle. De setwissels gaan supersnel."

Branchevereniging Facilitaire bedrijven Filmindustrie

Daaf van der Veen van Het Licht vertelt dat 17 facilitaire bedrijven zich hebben verenigd in BFF (Branchevereniging Facilitaire bedrijven Filmindustrie) met steun van het Filmfonds. "Het doel van de vereniging is dat die bedrijven zowel samen als met betrokken externe partijen zoeken naar oplossingen rond nieuwe regelgeving, zoals bijvoorbeeld de toekomstige milieuzones en andere vraagstukken rond duurzaamheid."

Verhuur van elektrische auto’s

Na de pauze is de hybride set gewisseld en rijdt Els met autoverhuurder Alexander Zwaan over een Belgisch landweggetje in een elektrische 9-personenbus. Ze worden live gefilmd om te demonstreren hoe je eerder gedraaide 2D-beelden met de auto als decor combineert tot 1 shot. Alexander geeft aan dat het voor het plannen van elektrisch transport heel belangrijk is om goed samen te inventariseren wat de behoeften van een productie zijn. Het is nog steeds een bekende misvatting dat je zomaar stil kunt vallen, omdat je niet op tijd zou kunnen bijladen. Met elektrische auto's kun je steeds verder rijden, en laadpunten zijn inmiddels overal. Met 25 minuten laden zit je op 80% capaciteit.

2D achtergrondprojectie

Cinematograaf Bert Pot begon ooit met 2D-plates, omdat hij niet meer eindeloos heen en weer wilde rijden op een dieplader om scènes op locatie op te nemen. Hij heeft zich gespecialiseerd in 2D achtergrondprojectie, de techniek die hij onder andere toepaste bij het maken van de films TBS en Bumperklever. "Duurzaam filmen is bijvangst van op een meer economische manier omgaan met geld en tijd", vindt Bert.

"Actiescènes in auto’s hoef je met achtergrondprojecties bijvoorbeeld niet zo vaak te filmen als op de weg, omdat shots tegelijkertijd kunnen worden gedraaid", vervolgt de cinematograaf. "Je bent in een studio ook bij je acteurs, het geluid en het weer zijn controleerbaar en je houdt meer tijd en meer budget over." Met werken met projecties moet je aan de voorkant wel genoeg tijd krijgen, vindt Bert, die aangeeft dat makers in een vroeg stadium een keuze moeten maken. Of het gebruik van een LED scherm de beste aanpak is, hangt bijvoorbeeld heel erg af van de aanpak van regie en camera.

Verduurzaming filmproducties ondersteund door het Filmfonds

Tobias Wilbrink en Marty Keizer vormen samen GreenScreen, de huidige duurzaamheidsadviseurs voor het Filmfonds. Tobias legt uit dat er meer data nodig zijn om protocollen te maken en beleid vorm te geven. Hiervoor wordt de uit het VK afkomstige Albert-methode gebruikt. Deze carbon-calculator geeft precies inzicht, per line item, wat je uitstoot is. "Je bent je bewust van de gevolgen van al je keuzes tijdens een productie", licht Tobias toe.

Producenten die hun speelfilmproductie willen verduurzamen, kunnen al in de ontwikkelingsfase een bijdrage bij het Filmfonds aanvragen voor een eco-consultant. Wordt de speelfilm ook gesteund in de realiseringsfase, dan biedt het Fonds financiële ondersteuning voor individueel advies en begeleiding door een eco-manager. Het eerste trainingsweekend voor eco-managers vond in maart plaats.

Verduurzaming is nog constant in ontwikkeling. Tijdens de inspiratiesessie bleek dat er veel dingen zijn waar nog over doorgedacht moet worden, zoals de frictie tussen financiering, investeren en beleid en hoe nieuwe manieren van produceren hierop kunnen aansluiten. Jeroen van der Zalm, beleidsadviseur van het Filmfonds: "Er is nu momentum. We zullen het samen moeten doen en iedereen heeft een rol."

Later in het het jaar wordt er een volgende bijeenkomst georganiseerd. Houd de website en socialmediakanalen van het Filmfonds in de gaten om op de hoogte te blijven.

Fotografie: Sjoukje van Gool