Duurzaamheid in de filmsector: Interview Els Rientjes & Tobias Wilbrink

Els Rientjes

Al jaren zet Els Rientjes zich met haar stichting Green Film Making in voor meer duurzaamheid in het filmproductieproces. Sinds een jaar of zeven ook met steun van onder meer het Filmfonds. Rientjes adviseert en traint indi-viduele producties, omroepen en bedrijven met haar kennis over verduurzamen. De komst van corona hield haar niet tegen. Rientjes: “Ik heb me er actief mee beziggehouden in de hoop dat beide werkwijzen – veilig corona-vrij én duurzaam – verenigbaar waren. Dat is helaas niet gelukt in 2021. Toch merk je aan alles dat zowel de regering als individuele bedrijven in willen zetten op duurzaamheid. Soms is het de wet van de remmende voorsprong. Dwingend beleid blijkt te werken. Kijk naar het COVID-protocol: binnen de kortste keren ging de hele branche om. Ik vertrouw erop dat zoiets ook met een duurzaamheidsprotocol lukt. Door mijn eerdere werk als TV- en filmproducent weet ik als geen ander onder welke druk mensen staan om alles op tijd, veilig en binnen een budget te produceren.”

Rientjes hoopt dat het Filmfonds wil helpen producenten te ondersteunen in de ‘duurzaamheidsinhaalslag’, liefst al in de ontwikkelingsfase. Rientjes: “Ik zou daar als ecoconsultant graag vroeg bij betrokken zijn. Dan kan ik samen met de producent, regisseur en heads of department hun project doorlichten op punten die verduurzaming nodig hebben en ze voeden met nieuwe research en nieuwe technieken. Dan heb ik het over zaken als energie, communicatie en gebruikte materialen. Of over het uitzoeken van afval-scheiding in een ander land, het geven van workshops, het updaten van een vraagbaak als Green Film Making en de Filmoogstkaart, waar in één oogopslag te zien is waar je als filmproductie in Nederland duurzame energie kan inhuren. Als er iets meer geld beschikbaar is, kan ik producen-ten in een vroeg stadium helpen met de meest duurzame keuzes, maar óók met de meest efficiente en financieel voordelige. Ik zou daarna overdracht kunnen geven aan ecomanagers, zodat zij dat in de praktijk op de set kunnen begeleiden.” Rientjes beseft dat nieuwe gewoontes aanleren tijd kost, daarom heeft ze eveneens hoop gevestigd op de opleidingen: je kan beter zo vroeg mogelijk leren duurzame productiekeuzes te maken.

Tobias Wilbrink

Ecomanager Tobias Wilbrink zag ook hoe in 2021 het COVID-protocol duurzamer werken op de langere baan schoof: “Veel van de keuzes die je als ecomanager voorstaat, staan eigenlijk diametraal tegenover de regels ter bestrijding van corona. Alleen al als je kijkt naar catering: lunch op plastic wegwerpborden, reizen in aparte auto’s – dat is niet wat je wil in het kader van duurzaam-heid. Het is mooi om te zien dat veel producenten dat ook liever anders zien. Ik kom gelukkig veel groene harten tegen.” Tobias Wilbrink is schatplichtig aan Rientjes, zo vertelt hij: “Els is hier al jaren mee bezig, lang voor de rest van Nederland klaar was voor een omschakeling.” Wilbrink is eveneens betrokken bij het onderzoek van de Universiteit van Utrecht, waarbij de trajecten van ecomanagers en ecoconsultants met elkaar worden vergeleken. “We onderzoeken welke twee van die trajecten uitein-delijk beter aanslaat en meer Co2-uitstoot verkleint. Als ecomanager op de set richt ik me op de praktijk, al sta ik er niet letterlijk elke dag. Het zou goed zijn als er snel grote beslissingen worden gemaakt die systemische veranderingen teweeg gaan brengen.

"Ik vind het daarom fijn dat we nu wetenschappelijke data verzamelen waar beleidsmakers mee aan de slag kunnen. Ik hoop in ieder geval dat het Filmfonds aanvullende eisen zal gaan stellen aan hun subsidieverstrekking. Bijvoorbeeld zoals België dat al doet: de laatste 10% subsidie wordt daar alleen verstrekt op het moment dat er een Co2-calculator is ingevuld. Of kijken naar Denemarken; daar stimuleren ze producenten en makers met de mogelijkheid om hun film als duurzaam te certificeren. Ook zijn er genoeg beroepsverenigingen en beroepsgroepen waarmee het Filmfonds in gesprek kan gaan om draagvlak te creëren. Of ik kan me voorstellen dat het Filmfonds workshopdagen gaat organiseren waarbij ze met producenten in gesprek gaan over duurzaamheid. Op die manier zou het eigenlijk moeten gaan; zowel top-down als bottom-up. Want ik draag de Nederlandse film een warm hart toe, maar onze planeet misschien nog wel meer.”

Foto: Els en Tobias door Sjoukje van Gool