Elizabeth Francisco: ‘Door Cypher Cinema kon ik me volledig focussen op het maken van films’

Hoe ben je als autodidact in de filmwereld terechtgekomen?

‘Vanaf mijn vijftiende wist ik al dat ik filmmaker wilde worden, maar toen leek dat geen optie. Ik had me na het vwo voor geneeskunde ingeschreven, en toen dacht ik: dit is niets voor mij. Toen ging ik antropologie studeren, maar film kwam uiteindelijk toch op mijn pad toen ik ging werken voor een mediabedrijf op Curaçao. Ik besloot een cursus screenwriting te doen, en dat was het begin. Het voelde alsof ik thuis was.’

Je zat gelijk op je plek. Wat waren toen je eerste stappen?

‘Na die cursus ben ik mezelf steeds meer gaan ontwikkelen: ik maakte korte films voor het 48 Hour Film Project op Curaçao, daar won ik ook een prijs op het filmfestival en een van mijn projecten werd aan kinderen vertoond op het IFFR. Het balletje ging steeds meer rollen, maar het is lastig om echt zelf films te maken op Curaçao. Ik deed veel commercieel werk, werkte als productiecoördinator en deed de casting voor buitenlandse producties. Ondertussen bleef ik veel schrijven. Ik deed in 2021 ook mee aan een schrijverswedstrijd van Netflix, New Voices. Dat ging niet zo goed, dus toen ging ik twijfelen: misschien is dit te hoog gegrepen en moet ik wat anders gaan doen.’

En toen kwam Cypher Cinema op je pad?

‘Ja, iemand stuurde me de aanvraag voor Cypher Cinema toe, en die kwam ongeveer tegelijk met Generation Inclusion [het ontwikkelingstraject dat zich richtte op een inclusief medialandschap, red.]. Ik dacht: ik ga gewoon een aanvraag indienen, compleet mezelf zijn, en dan zien we wel wat eruit komt. Als dat het niet is, dan heb ik het in ieder geval geprobeerd. Bij allebei de projecten werd ik toegelaten, zo is het begonnen.’

Wat waren je eerste indrukken toen het Cypher-traject begon?

‘De eerste sessies waren in het begin van 2022. Het was tijdens de lockdown, dus we hadden een online meet & greet waarin iedereen zich kon voorstellen en hun project kon pitchen. Ik was meteen onder de indruk van al die verhalen, het klonk allemaal zo mooi. Daarna kregen we een hele lijst met dingen waar we ons voor in konden schrijven om verder te gaan met onze filmplannen. Voor mij was het ook een kans om meer aan zelfreflectie te gaan doen. Ze lieten me nadenken over belangrijke vragen: wat wil je vertellen, waarom wil je deze dingen doen? Op die manier kon je je film echt aanscherpen.’

Het project dat jij ontwikkelde binnen het traject was Roba Alma. Hoe heeft Cypher die film beïnvloed?

‘Ik was in 2021 al bezig met Roba Alma, ik werkte eraan in een cursus voor filmmakers die georganiseerd werd door de CARICOM, dus ik had een korte versie van het script die nog doorontwikkeld moest worden. Maar ik dacht: dit kan ik nooit maken, hoe krijg ik het geld bij elkaar. Toen kwam Cypher Cinema. Ik kon de film binnen dat traject verder ontwikkelen en uiteindelijk heb ik via Filmfonds Shorts een aanvraag voor realisering kunnen doen.’

Je hebt de realiseringsaanvraag niet binnen Cypher Cinema gedaan?

‘Nee, dat klopt. Het was wel mogelijk om dat te doen, vier Cypher-projecten werden gekozen voor een realiseringsbijdrage. Maar het was voor mij niet haalbaar, ik was er nog mee bezig. Wat ik heel fijn vond, was dat er geen druk was om het snel af te ronden: als je project nog in ontwikkeling was, dan was daar begrip voor. Het Filmfonds zei heel duidelijk: “Je kan later terugkomen.” Dat heeft mij gerustgesteld. Ik heb toen vier maanden later een aanvraag ingediend via Filmfonds Shorts, en ik heb zo een realiseringsbijdrage voor Roba Alma gekregen. Dat gaf me de tijd om het af te ronden, om zeker te zijn. Roba Alma is uiteindelijk dit jaar in première gegaan tijdens het filmfestival van Curaçao. Het was geweldig: ik wist dat ik daar support van het publiek zou krijgen als lokale maker, maar ik wist niet dat het zo massaal was. Het was uitverkocht, alle voorstellingen. We hadden ook een screening in de buurt waar we de film hebben opgenomen, Boca Samí. We wilden iets teruggeven aan de community daar, dus dat was echt heel bijzonder.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Wat heeft het uiteindelijk voor je betekend om aan een traject als Cypher Cinema mee te doen?

‘Het feit dat je gezien wordt, betekende al heel veel voor mij. Vóór Cypher Cinema had ik het gevoel dat je echt de filmacademie gedaan moest hebben om mee te kunnen doen, en niet iedereen krijgt die kans. Dus dat jouw project en jij als maker wordt gezien en gewaardeerd, dat doet al heel veel met je als persoon. Op Curaçao was ik gewend dat je alles een beetje op eigen houtje moest doen. Ik heb m’n eerste films gemaakt zonder begroting, ik werd nooit betaald. Om plotseling wél de ruimte te krijgen om jezelf en je project te kunnen ontwikkelen, was echt een game changer. Het heeft me geholpen om andere dingen los te laten en me volledig te kunnen focussen op het maken van films.’

Wat zou je zeggen tegen filmmakers die eraan denken om zich op te geven voor Cypher Cinema?

‘Voor de mensen die twijfelen zou ik zeggen: ga ervoor. Zie het als een reis om jezelf te ontwikkelen als maker. Soms denk je op een bepaalde manier, maar door zo’n traject mee te maken, leer je meer over jezelf kennen. Ik zou zeggen: ga ervoor, durf het aan. Je hebt niets te verliezen.’

De deadline voor de nieuwe ronde van Cypher Cinema is 18 november 2024. Klik hieronder voor alle informatie: