Spring naar inhoudSpring naar footer

Teledoc Campus: Buurman Abdi

In Buurman Abdi speelt de Somalische vluchteling Abdiwahab Ali zijn door oorlog en geweld gekleurde leven na met zijn werkplaatsbuurman Douwe Dijkstra, die filmmaker is. In Douwes special effectstudio zoeken zij spelenderwijs naar vormen om een verhaal te vertellen over een destructief verleden en een creatief heden. Met schaalmodellen en greenscreenopnames verfilmen zij Abdi's jeugdherinneringen uit zijn geboorteplaats Mogadishu. Ook onderzoeken ze samen Abdi's criminele verleden in Nederland. In 2020 ontving regisseur Douwe Dijkstra een realiseringsbijdrage vanuit Teledoc Campus om zijn documentaire Buurman Abdi te maken.
Filmopnames waarbij een groep acteurs verkleed als soldaten een scène opneemt voor een greenscreen.
Greenscreenopnames Buurman Abdi

Waar kwam het idee voor Buurman Abdi vandaan?

“Buurman Abdi is echt mijn buurman. Ik leerde hem kennen in een gebouw waar we allebei een atelier huurde. Hij heeft daar een werkplaats waarin hij wandmeubels maakt voor zijn bedrijf MijnWand, ik heb daar mijn filmstudio. Toen hij een beetje bekend raakte met mijn eerdere werk, zei hij tegen mij: Je moet een film maken over mijn leven.’ Ik leerde hem beter kennen, kreeg meer van zijn verhalen te horen en werd overtuigd door de manier waarop hij die kon vertellen. Op een gegeven moment dacht ik: “Het klopt, ik moét een film maken over zijn leven.” En zo is het begonnen. Het feit dat het initiatief bij hem vandaan kwam was voor mij daarbij belangrijk en een goed uitgangspunt voor de start van dit project.”

Wat waren de uitdagingen in dit project?

“Je gaat het maakproces aan op basis van vertrouwen, terwijl je elkaar nog niet goed kent. Maar Abdi vertelde altijd heel open over de moeilijke periodes in zijn leven. De rolverdeling tussen ons was erg belangrijk: ik ben de regisseur, maar Abdi ís de film. Dat was soms wel een uitdaging in de samenwerking, omdat Abdi ergens ook de regisseur was, maar ook weer niet. Bij het maken van de scenes kwamen we daarom regelmatig in een bijzonder spanningsveld terecht. Voor Abdi was het maken van de film natuurlijk confronterend: soms liet Abdi dingen weg uit de film die wel een heel belangrijk deel van zijn verhaal waren. Dat was eigenlijk de grootste uitdaging, om die confronterende dingen in de documentaire te krijgen op een manier die voor ons allebei werkt. Dat is wel gelukt. Hij gaf mij zijn vertrouwen en ik heb dat vertrouwen weten te behouden.”

"Voor Abdi was het maken van de film natuurlijk confronterend: soms liet hij dingen weg uit de film die wel een heel belangrijk deel van zijn verhaal waren. Dat was eigenlijk de grootste uitdaging, om die confronterende dingen in de documentaire te krijgen op een manier die voor ons allebei werkte."

Douwe over zijn samenwerking met buurman Abdiwahab Ali voor Buurman Abdi

Wat wil(de) je bereiken met Buurman Abdi?

“Abdi had zijn eigen agenda bij dit project, hij wilde niet zomaar een film maken van zijn leven, maar hij wilde echt zijn verhaal vertellen aan andere mensen, met name mensen die in de gevangenis zitten of jongeren die op de rand van de samenleving zitten. Hij was bezig met een opleiding tot ervaringsdeskundige, waar je leert op basis van je eigen ervaringen andere mensen te coachen. Onderdeel van die opleiding was ook je levensverhaal opschrijven. Omdat ik in zijn verhaal allerlei thema’s zag, kon ik weer mijn artistieke ei kwijt.

Ik wilde dat de film het internationale filmcircuit zou bereiken en Buurman Abdi heeft tot nu toe op meer dan 20 internationale filmfestivals gedraaid.

Abdi neemt zelf heel veel initiatief om zijn publiek te bereiken, zoals workshops geven aan zorginstellingen, gedetineerde en mensen die in de gevangenis werken.”

Drie mannen zijn bezig met de filmopnames. Een van hen doet een miniatuurauto in een bankschroef.
Achter de schermen bij Buurman Abdi

"Intussen heeft Buurman Abdi op meer dan 20 internationale filmfestivals gedraaid."

Waarom heb je aangevraagd voor Teledoc Campus?

“Ik was bezig met andere filmplannen en toen kwam dit op mijn pad. Ik had mijn studio en de middelen, maar ik wist nog niet zo goed hoe ik het verhaal kon vertellen. Dat werd een beetje een drempel, maar de faciliteiten waren voor handen en het onderwerp – buurman Abdi - woont next door. Het was daarom ook perfect: super flexibel om altijd te filmen en dingen opnieuw uit te proberen. Altijd zoeken naar spontaniteit. Toen besefte ik wel: dit moet ik nu gewoon gaan doen. Ik was al in gesprek met producent Richard Valk van Valk Productions voor mijn andere projecten. Hij wist direct waar ik kon aanvragen voor fondsen waar ik eigenlijk nog nooit van had gehoord en vertelde mij dat dit project goed paste bij Teledoc Campus.”

Hoe verliep de samenwerking met het Filmfonds?

“De producent dient de aanvraag in voor Teledoc Campus en het artistieke plan schreven we samen. We hebben eerst aangevraagd voor onderzoek en daarna voor realisering. Vanaf het indienen van een aanvraag heb je direct contact met de omroep en het Filmfonds. Het was een heel leerzaam proces. Het was namelijk mijn eerste keer aanvragen en ik vond het fijn dat je vrij bent om een plan in te leveren gebaseerd op uitgangspunten en kaders, zodat het open kon blijven staan voor dingen die spontaan zouden gebeuren op de set. Je hoeft helemaal niet zo veel uit te schrijven.

De onderzoeksfase vond eind 2019 plaats. Tijdens de coronapandemie heb ik de realiseringsaanvraag ingediend en die werd in de zomer van 2020 gehonoreerd. Ik ben pas gaan filmen in april 2021. Toen heb ik er ongeveer een jaar en twee maanden aan gewerkt en de film was af in juli. Buurman Abdi is op dit moment nog terug te kijken op NPO Start.”

Teledoc Campus is een samenwerking van NPO, CoBO, het NPO-fonds en het Filmfonds voor de ontwikkeling van documentaire talent in Nederland. De eerstvolgende deadline voor Teledoc Campus is op 20 maart 2023.